نکات اصلی
|
تصمیمها بخشی از لحظه لحظههای زندگی هر روزه ما هستند. زندگی ما اغلب با کیفیت تصمیمهامان شکل میگیرد. با این حال؛ با وجود اهمیت زیاد انتخابهایمان و استرسی که به خاطر آنها تحمل میکنیم، باز هم زمان کمی را صرف درک نحوه انتخابهایمان میکنیم. خوشبختانه تحقیقات انجام شده در روانشناسی و علوم شناختی، ابزارهای قدرتمندی هستند که به ما کمک میکنند این موضوع را روشنتر سازیم.
سه مورد از مهمترین نتایج در اینجا ذکر شده است:
۱) تصمیمگیری هر فردی تحت تاثیر محیط و بیولوژی اوست…
…و شما میتوانید این دو را برای هرچه بهتر شدنتان مهار کنید.
در پایان روز، تصمیمات ما بازتابی از عملکرد و سیمکشی مغز ما هستند. تحقیقات نشان میدهد که بخشهای خاصی در مغز در تصمیمگیری نقش ویژهای دارند و زمانی که به آن بخشها آسیبی وارد شود یا به خطر بیفتند، کیفیت تصمیمگیری ما کاهش مییابد. این نکته قابل توجه که تصمیمهای ضعیف در افراد مبتلا به اختلال عملکرد یا آسیب مغزی بسیار رایج است دلیل تلاش برای جلوگیری از بیماریهایی مثل آلزایمر که ممکن است افراد را به سوی انتخابهایی سوق دهد که ناکارآمدتر هستند.
با این حال اگر یک گام به عقب برگردیم میبینیم که درک این نکته حیاتیست که تصمیمات لحظه به لحظه ما براساس آن چیزیست در دنیای پیرامون ما رخ میدهد و مغز نیز به خاطر بیولوژیش دچار خطا و سوگیری است. برای مثال به نظر میرسد که تجربه سطح بالایی از استرس باعث میشود که انتخابهای تکانشی داشته باشیم و کمبود خواب (و البته استرس) باعث میشوند که به جای انتخابهای سنجیده بیشتر به انتخابهای معمولی و ناخودآگاه تکیه کنیم.
چنین درکی به چند استراتژی مهم برای بهبود تصمیمگیریهای روزانه منجر میشود که شامل:
اولویت قرار دادن خواب (آدمهای کم خواب معمولا دست به انتخابهایی میزنند که کمتر سالم هستند)، دریافت دوز حرکتی روزانه (این احتمال وجود دارد که آدمها بعد از یک دور ورزش تصمیمات سالمتری بگیرند) و انجام تکنیکهای کاهش استرس به صورت روزانه (مانند مدیتیشن یا تمرینات تنفسی)
۲) احتمالا بیش از ۴۰ درصد اعمال ما ناخودآگاه هستند…
…ما میتوانیم برای بهبود خودمان این انتخابها را برنامهریزی کنیم.
یکی از مهمترین دادهها درباره تصمیمگیری حاکی از آن است که ممکن است بیش از ۴۰ درصد اعمال روزانه ما را رفتارهای اتوماتیک و ناخودآگاه تشکیل میدهند که عادت نام دارد. عادت زمانی اتفاق میافتد که ما رفتارهای یکسان را بارها و بارها انجام دهیم. رفتارهایی که اغلب بدون فکر و تلاش آنها را انجام میدهیم (مثل مسواک زدن، رانندگی از محل کار به خانه، تلفن جواب دادن، باز کردن اینستاگرام در دستشویی) اگر کسی از شما بپرسد که چه کار میکنید، جوابش را نمیدانیم اما خاطره زیادی (یا اصلا هیچ خاطرهای) از اینکه چرا این کار را میکنید، ندارید. یا حتی نمیدانید که چرا انتخاب کردید که چنین رفتاری داشته باشید.
اینکه اجازه دهیم محیط، رفتارهای همیشگی ما را شکل دهد، در دنیای مدرن بسیار مخاطرهآمیز است. دلیلش هم این است که عادت زمانی ایجاد میشوند که ما کاری آسان و رضایتبخش را انجام دهیم و بیشتر آنها فعالیتهای ناسالم هستند (مثل خوردن فست فود در راه بازگشت به خانه از محل کار، تماشای طولانی مدت تلویزیون بعد از شام، چرخیدن در شبکههای اجتماعی به محض بیدار شدن)
خبر خوب این است که میتوانیم عادات سالم را جایگزین عادات ناسالم کنیم اما این امر مستلزم آن است که مراحل خاصی را طی کنیم که به مغزمان یاد دهد چگونه عادات سالم را برنامهریزی کند. برای شروع؛ چند عادت ناسالمتان در زندگی را شناسایی کنید و ببینید که آیا میتوانید نشانههای خاصی را که شما را به سمت انجام آن رفتار سوق میدهد، تشخیص دهید.
برای بهبود تصمیمگیریها، یک کوچ میتواند به شما کمک کند. در سامانه با کی کوچ www.bakicoach.ir کوچ مناسب خود را پیدا کنید. |
۳) آسیبپذیری روانشناختی شما هک شدهاست!
مغز و انتخابهای ما هرروزه تحت تاثیر میلیونها گرایش مختلف قرار میگیرد. با این حال ما بعضی از قدرتمندترین تاثیرات را از افرادی میپذیریم که کمی از ترفندهای روانی استفاده میکنند. وقتی این موارد را نادیده میگیریم اغلب تصمیمگیری ما آسیب میبیند و سلامت جسم و سلامت مالی هم ما هم به تبع آن آسیب خواهند دید.
از آنجایی که مغز ما همه روزه باید حجم عظیمی از اطلاعات را پردازش کند به میانبرهای روانشناسی اتکا میکند. برای مثال بسیاری از ما با پیروی از رفتارهای دیگران، به عقل جمعی تکیه میکنیم. این کار تنها در صورتی به نتیجه خوبی میرسید که ما از کسانی پیروی میکردیم که دست به انتخابهایی میزنند که برای ما منطقی بود. اما اغلب اوقات قربانی بازاریابیهایی میشویم که علیه ما کار میکنند. به عنوان مثال بررسی کامنتهایی که به محصولی ۵ ستاره را دادهاند را در نظر بگیرید. یا یک متخصص سلامت معروف که از برخی غذاهای ناسالم حمایت میکند. غذاهایی که اگر او تبلیغشان نمیکرد شما هرگز چنین فکری دربارهشان نمیکردید.
مثال دیگر این موضوع تعصب کمیابی است که حاکی از تمایل فزاینده ما به داشتن چیزیست که نادر یا دستیابی به آن دشوار است. این موضوع خریدهای عجلهای ما در “تا پایان امروز مهلت دارید”، ساعتشمار معکوس در وبسایتها یا ترفندهای بازاریابی که به طرز مصنوعی برای خرید کالا محدودیت اعمال میکنند را توضیح میدهد. چنین میانبرهای روانشناختی بیشمارند. اما شناخت تنها تعداد کمی از آنها میتواند به شما کمک کند که متوجه شوید چه زمانی چنین بازیهایی برای مغز شما چیده شدهاست.
ترجمه: حسین گایینی